Nadeelcompensatie in het waterrecht

Door : Michiel de Groote
Datum : 09.04.2021 23:31:33

NADEELCOMPENSATIE IN HET WATERRECHT

Ik zeg het vaker: het rechtsgebied van overheidsaansprakelijkheid is een doolhof. Terugkerende vragen zijn:
- wat voor soort aansprakelijkheid speelt er;
- wat zijn de toetsingscriteria voor schadevergoeding;

- bij welke rechter (de burgerlijke of de bestuursrechter) moet ik mijn recht halen?
In dit blog lees je over nadeelcompensatie in het waterrecht aan de hand van twee recente uitspraken. Hopelijk vind je dan beter de weg in het doolhof.

Onrechtmatige daad of nadeelcompensatie
Er zijn grofweg twee soorten aansprakelijkheid:
1) schadevergoeding vanwege een onrechtmatige gedraging;

2) schadevergoeding vanwege een rechtmatige gedraging (nadeelcompensatie).

Voorbeelden
Een voorbeeld van de eerste soort is een ten onrechte geweigerde watervergunning. Als die aangevraagde vergunning na vernietiging door de bestuursrechter alsnog moet worden verleend, dan kun je de schade (onder bepaalde omstandigheden) verhalen op het waterschap.

Een voorbeeld van de tweede soort is dat een bepaalde ondernemer van de uitvoering van een projectplan veel last heeft in vergelijking met anderen. Denk aan een niet goed bereikbare horecagelegenheid vanwege tijdelijke werkzaamheden aan een waterkering. Binnen bepaalde marges kan er recht zijn op een schadevergoeding (een deel van de gemiste omzet). Dat wordt nadeelcompensatie genoemd (zie artikel 7.14 Waterwet).

Recente rechtspraak: kies de juiste soort aansprakelijkheid
In maart 2021 heeft de rechtbank Oost-Brabant een uitspraak gepubliceerd over een verzoek om nadeelcompensatie. Grote wateroverlast had tot schade geleid. Er werden meerdere, mogelijke oorzaken voor de schade op één hoop geveegd. Was de herinrichting/herprofilering van het riviertje de Buulder Aa de oorzaak? Of de extreme neerslag die viel net voor de schadeperiode? Of was het onjuist waterbeheer?

Enkel de eerstgenoemde oorzaak kan gaan over nadeelcompensatie. De herprofilering gebeurde aan de hand van een projectplan. Dat was een rechtmatige handeling. Het kan zijn dat iemand daardoor onevenredige nadeel ondervond. Echter, deskundigen oordeelden dat de herprofilering geen wateroverlast kon veroorzaken. Geen nadeelcompensatie dus.
Over de andere genoemde oorzaken zei de rechter: “De in het beroepschrift (...) genoemde overige schadeoorzaken hebben vooral betrekking op vermeende schending van de op het waterschap rustende zorgplicht.”

En dat dient “beoordeeld te worden in een civielrechtelijke procedure en niet in het beroep tegen de afwijzing van een verzoek om nadeelcompensatie.”

Wat leren we van de uitspraak?
Bij een verzoek om nadeelcompensatie moet je goed bedenken wat de rechtmatige handeling van het waterschap is (bijvoorbeeld een projectplan). Is er geen rechtmatige handeling te vinden, dan zul je niet ver komen met een verzoek om nadeelcompensatie.

Nog een leestip
Wil je meer lezen over nadeelcompensatie en het nalaten van feitelijke handelingen bij wateroverlast, kijk dan eens naar deze uitspraak van de rechtbank Limburg. De uitspraak is ook in maart 2021 gepubliceerd. De rechtbank zag ook in deze zaak geen grond voor nadeelcompensatie.

Michiel de Groote, advocaat