Geen normering vissterfte in watervergunning waterkrachtcentrale

Door : Michiel de Groote
Datum : 11.12.2020 21:39:07

GEEN NORMERING VISSTERFTE IN WATERVERGUNNING WKC

Het speelt al enkele jaren: de waterkrachtcentrale (WKC) bij Lith vermaalt teveel jonge zalm en schieraal naar de zin van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. In 2018 kopte het Brabants Dagblad er al over. Water uit de Maas wordt door turbines geleid, waarna er energie wordt opgewekt. Een deel van de jonge visjes overleeft de turbines niet. Het bevoegde gezag voor het verlenen van de vereiste watervergunning is de Minister van Infrastructuur en Waterstaat. Hoe ver kan mag de Minister gaan wat betreft het eisen van beschermende maatregelen?

Maximaal 10% vissterfte
Inmiddels is de voormalige NUON-centrale in handen van het Zweedse Vattenfall. In de watervergunning waren diverse voorschriften opgenomen die Vattenfall niet wilde accepteren. Ook een maximumnorm voor vissterfte maakte deel uit van de vergunning. Niet meer dan 10% van de visjes mocht sterven. Deze norm beoogt de schadelijke effecten van waterkrachtcentrales op de visstand te beperken en zo de stabiliteit van de vissoorten te waarborgen. Vattenfall heeft rechtsmiddelen aangewend om de watervergunning aan te vechten. Er werd zelfs gesteld dat er niet eens een vergunning nodig was voor de waterkrachtcentrale.

De uitkomst
Recent, op 9 december 2020, heeft de hoogste bestuursrechter uitspraak gedaan over de verleende watervergunning. De belangrijkste vraag was dus of er een maximumnorm van 10% vissterfte in de vergunning kon worden opgenomen. Er is wel degelijk een vergunning nodig, maar voor zo’n maximum van 10% blijkt geen juridische grondslag. Vattenfall hoeft dus toch geen beschermende maatregelen te nemen voor de jonge vis. Volgens de Waterwet mag een dergelijke milieunorm alleen worden gesteld als er een basis voor is in een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) die krachtens de Wet milieubeheer is ingesteld. Anders gezegd: er moet een vissterftenorm zijn opgenomen in een van de regels die hangen onder Wet milieubeheer (zie ook rechtsoverweging 6.3 van de uitspraak). Dat is momenteel niet het geval. De 10%-norm komt namelijk uit de ‘Beleidsregel watervergunningverlening waterkrachtcentrales in rijkswateren’. En dat is geen AMvB die krachtens de Wet milieubeheer is vastgesteld. De Raad van State kan dan ook niet anders dan de vergunning vernietigen.

Duurzaam imago
Waterenergie opwekken is duurzamer dan energie halen uit fossiele brandstoffen. Dat wordt dan ook met graagte door Vattenfall verkondigd. Tegen deze achtergrond kan ik niet goed plaatsen dat er alles aan wordt gedaan om aan de vergunningplicht en een maximumnormering voor vissterfte te ontsnappen. Is het een schande om iets meer te doen voor het milieu dan strikt juridisch kan worden geëist?

Michiel de Groote, advocaat

[Photo by W. Naert on Unsplash]