Beperkte onderhoudsplicht beschoeiingen

Door : Michiel de Groote
Datum : 07.05.2021 22:54:52

BEPERKTE ONDERHOUDSPLICHT BESCHOEIINGEN

Sinds een week staat het vast: waterschappen hebben slechts een beperkte onderhoudsplicht voor beschoeiingen. In een langlopende zaak daarover heeft het Gerechtshof in Den Bosch arrest gewezen. Eerder blogde ik al over een tussenarrest en het vonnis van de rechtbank, waartegen het waterschap hoger beroep had ingesteld. De rechtbank achtte het waterschap verplicht om verzakking van percelen te voorkomen. Dat zou een flinke toename van onderhoudswerk aan beschoeiingen in heel Nederland inhouden. Het hof heeft de rechtbank nu teruggefloten.

Onrechtmatige daad door normschending
Een perceeleigenaar zag zijn perceel verzakken en grond uitspoelen in de naastgelegen watergang. Hij eiste daarom van het waterschap aanpassing van de beschoeiing. Om zijn claim te onderbouwen veronderstelde de perceeleigenaar een norm waaraan het waterschap zich zou moeten houden. Die norm is dat het waterschap (te allen tijde) moet zorgen voor een beschoeiing op de grens van water en perceel, waarbij uitspoeling van grond en verzakking van het perceel worden voorkomen. Door niet aan die norm te voldoen handelde het waterschap onrechtmatig, aldus de perceeleigenaar.

Gestelde norm en taak van waterschappen
Het gerechtshof heeft uitgewerkt wat exact de taak of verplichting van het waterschap is. Het hof kijkt daarvoor in de Grondwet, Waterwet, Waterschapswet en een provinciale verordening. De taak van een waterschap ziet volgens het hof “op de waterstaatkundige verzorging en omvat onder meer ‘de zorg voor het watersysteem’.” (Zie punt 9.10.3 van het arrest.) Onder het begrip watersysteem valt ook het begrip oppervlaktewaterlichaam en tevens het begrip oever. Het is dus niet zo dat een waterschap niks van doen heeft met oevers of beschoeiingen.

Hoe ver gaat de taak van het waterschap?
Het is de vraag hoe ver de taak van het waterschap gaat wat betreft overs en beschoeiingen. Valt daar onder dat verzakking van percelen moet worden voorkomen, zoals de rechtbank dacht? Nee, zo ver gaat het niet volgens het hof. Bij verhinderen van wateroverlast en instandhouding van een goede waterhuishouding moet worden gedacht aan het voorkomen van afkalving van oevers. Maar dan alleen voor zover “dat afbreuk doet aan de waterhuishouding (meer in het bijzonder het waterkwantiteitsbeheer) door aantasting van het profiel van de watergang.” Gronduitspoeling voorkomen is dus geen opdracht voor waterschappen. Dat kan slechts anders zijn wanneer er zoveel grond in de watergang terecht komt, dat er geen doorstroming meer is.

En zo gaat er zucht van verlichting door waterschapsland.

Michiel de Groote, advocaat

[Photo by E. Akyurt on Unsplash]